Autyzm to całościowe zaburzenie rozwojowe, które dotyczy wszystkich obszarów rozwoju dziecka: kontaktów społecznych, zdolności komunikowania się oraz zachowania. Autyzm ujawnia się przed trzecim rokiem życia dziecka. Ze względu na zróżnicowanie objawów i głębokości zaburzeń ze spektrum autyzmu rozwój i funkcjonowanie dziecka może być zakłócone w większym lub mniejszym stopniu.
Wg ostatnich statystyk zaburzenia ze spektrum autyzmu diagnozuje się raz na 166 dzieci. Częściej dotyczy ono chłopców niż dziewczynek. Szacuje się, że w Polsce problemem tym dotkniętych może być ponad 30 000 osób.
Co powinno wzbudzić czujność/niepokój rodzica?
Dziecko z zaburzeniami autystycznymi:
- nie reaguje na swoje imię,
- nie nawiązuje kontaktu wzrokowego i nie podtrzymuje relacji
z innymi, - nie wskazuje palcem i nie wodzi wzrokiem za pokazywanym przedmiotem,
- nie spełnia poleceń i czasami sprawia wrażenie, jakby nie słyszało,
- nie poszukuje kontaktu z innymi osobami, aby dzielić się z nimi emocjami, zainteresowaniami, wspólną zabawą,
- czas wolny woli spędzać samotnie, oddając się ulubionym, często tym samym, powtarzalnym, schematycznym czynnościom, często fiksuje się na powtarzaniu „dziwacznych” czynności (np. machanie sobie ręką przed oczami, kołysanie, kręcenie się w kółko), które obiektywnie niczemu nie służą,
- ciągnie za rękę, aby zdobyć pożądany przedmiot, traktuje inne osoby jako instrument do zaspokojenia swoich potrzeb (nie emocjonalnych, nie związanych z poczuciem bezpieczeństwa),
- nie mówi lub nieprawidłowo używa języka (nie mówi do osoby, nie służy komunikacji, pojawiają się powtórzenia),
- dziecko niemówiące nie szuka innych sposobów komunikacji takich jak gesty, mimika, mowa ciała),
- nie interesuje się innymi dziećmi, nie potrafi nawiązać z nimi kontaktu, nie potrafi bawić się w „udawanie”,
- czasami bywa biernym uczestnikiem zabawy lub pozwala na wspólne spędzanie czasu, ale wg swojego, narzuconego planu i sposobu zabawy, przy czym często zmienia zasady gry w trakcie wspólnej zabawy (nie informując o tym innych – zakłada, że pozostali gracze wiedzą, jakie są te nowe zasady),
- często używa zabawek niezgodnie z ich przeznaczeniem (np. zamiast jeździć autem – kręci kółkami i obserwuje ich ruch, zamiast konstruować z klocków – układa je w rzędach, wsypuje i wysypuje z pudełka, zamiast przeglądać książeczki – wertuje kartki),
- reaguje lękiem, frustracją, agresją na zmiany w otoczeniu, zmiany utartych schematów i codziennych rytuałów (dziecko domaga się chodzenia w te same miejsca i zawsze tą samą drogą, jedzenia tylko wybranych potraw, oglądania wciąż tych samych bajek, noszenia ciągle tej samej zabawki).
Dziecko z zaburzeniami autystycznymi bardzo często:
- jest nadwrażliwe lub słabo reaguje na niektóre dźwięki, dotyk, ból, zapach, smak, światło i bodźce wzrokowe,
- ma trudności z zasypianiem, często budzi się lub nie śpi w nocy,
- prezentuje gwałtowne, impulsywne reakcje emocjonalne (krzyk, płacz, złość, agresja, autoagresja), często nieadekwatnie do sytuacji.
Wczesna diagnoza umożliwi dziecku uzyskanie profesjonalnej, wielospecjalistycznej pomocy.
Dziecko autystyczne żyje w swoim świecie „za szybą”. Bez specjalistycznej terapii nie będzie mogło/chciało przez nią nawet wyjrzeć…